گاهی اوقات، نه گفتن به یکی از دردسر سازترین چالش های زندگی روزمره ما تبدیل می شود. بسیاری از ما به دلیل ترس از ناراحت کردن دیگران به خواسته های غیر منطقی آنها جواب مثبت می دهیم . این رفتار می تواند علاوه بر ایجاد خستگی و استرس منجر به از دست دادن موقعیت ها و فرصت های مهم در زندگی مان شود. مهارت نه گفتن یکی از مهمترین مهارت ها در توانایی های ارتباطی است که تقویت آن می تواند چالش برانگیز باشد. اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که در نه گفتن مشکل دارید، این مقاله برای شماست. ما در این مقاله قصد داریم با ارائه راهکارهایی به شما در تقویت مهارت نه گفتن کمک کنیم.
چرا باید نه بگوییم؟
شاید نه گفتن ساده به نظر برسد، اما این مهارت نه تنها به مشخص کردن مرزهایتان کمک می کند بلکه تاثیر به سزایی در بهبود روابط و سلامت روان دارد. در حالی که بله گفتن بیش از حد شاید ممکن است در در وهله اول به عنوان یک ویژگی مثبت به نظر آید، اما می تواند آسیب های بزرگی را برای زندگی افراد به همراه داشته باشد. از جمله ضررهای بله گفتن بیش از حد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش اعتماد به نفس
با بله گفتن بیش از حد ممکن است مجبور به انجام کارهایی شوید که تمایلی به انجام آن ندارید و همین مسئله می تواند حس ناکافی بودن را در شما ایجاد کند. از طرف دیگر ترس از شکست و ناتوانی به تعهدات خود در کاهش اعتماد به نفس شما نقش موثری دارد.
- عدم کنترل بر زندگی
انجام کارهای دیگران مي تواند زمان زیادی را از شما بگیرد به طوری که دیگر زمانی برای رسیدگی به امورات زندگی خود نداشته باشید. عدم کنترل بر زندگی احساس گرفتار شدن در تعهدات دیگران را در شما ایجاد کند.
- بروز مشکلات سلامتی
از ضررهای بله گفتن بیش از حد می توان به بروز مشکلات در وضعیت سلامت فرد اشاره کرد. با پذیرفتن بیش از حد مسئولیت، ممکن است دچار استرس و اضطراب شوید و نگرانی در مورد انجام کامل کارها مي تواند منجر به بروز مشکلات خواب گردد. همین مسئله به مرور زمان سیستم ایمنی شما را ضعیف خواهد کرد.
- از دست دادن فرصت های جدید
با نداشتن قدرت نه گفتن همیشه موظف به انجام های کارهای قبلی خواهید بود و این مي تواند باعث از دست دادن فرصت های جدید در زندگی تان شود.
- سوء استفاده و کاهش احترام در روابط
نتیجه پاسخ مثبت دادن به تمامی درخواست های دیگران، سوء استفاده از شما خواهد بود. نگرانی مداوم در خصوص انجام کارهای دیگران ممکن است باعث کاهش احترام و ارزش شما در روابط شود.
- اثر منفی بر تمرکز و کیفیت
در صورت نداشتن قدرت نه گفتن مجبور خواهید بود چندین کار را به صورت همزمان و با عجله انجام دهید. این مسئله تاثیر منفی بر تمرکز و کیفیت کارتان دارد و در نهایت بهره وری شما را کاهش می دهد.
راهکارهایی برای نه گفتن
نه گفتن هنری است که آموختن آن برای همه ما امری مهم و حیاتی به شمار می‌آید. در این بخش با ارائه چند راهکار موثر برای نه گفتن شما را در این مسیر یاری می کنیم.
· اولویت های خودتان را بشناسید
اولویت بندی، کلید اصلی نه گفتن است. با شناخت اولویت های خود می توانید به راحتی تصمیم بگیرید به چه چیزهایی باید نه بگویید. زیرا مطمئن خواهید بود که انجام چه کارهایی منجر به از دست رفتن زمان و انرژیتان می شود. از این رو پیش از آن که در برابر خواسته های دیگران نه یا بله بگویید به صورت واضح مشخص کنید که چه اهداف و اولویت هایی دارید.
· صادق باشید
آن چه باعث احترام در روابط می شود، صداقت است. با گفتن یک نه صادقانه علاوه بر این که مجبور به راضی نگه داشتن طرف مقابلتان با گفتن کلماتی همچون بله و یا شاید نخواهید بود، بلکه نیازی نیست استرس را تحمل کنید و یا کاری را بر خلاف میل خود انجام دهید. از این رو با مشخص کردن تکلیف درخواست طرف مقابلتان خواهید توانست مهارت نه گفتن را به خوبی در خود تقویت کنید.
· راه حل های جایگزین به درخواست ها پیشنهاد دهید.
با ارائه راه حل های جایگزین به درخواست ها مانند پیشنهاد شخص و یا زمان دیگری برای انجام کار نه تنها کاری که مطابق با میلتان نیست انجام نخواهید داد، بلکه به درخواست طرف مقابل نیز به طور محترمانه پاسخ می دهید.
· بدون توضیحات اضافی نه بگویید.
دلیل رد کردن درخواست را به صورت واضح و روشن بیان کنید، اما بدون توضیحات اضافی! برای اغلب ما پیش آمده که می خواهیم دلیل نه گفتنمان را به طرف مقابل توضیح داده و یا اطلاعات اضافی به او بدهیم. اما بدانید که توضیح بیش از حد مي تواند فضا را به نفع طرف مقابلتان تغییر دهد و باعث شود احساس گناه کنید یا به نظر بیاید که دروغ می‌گویید.
· در ارتباطات اعتماد به نفس داشته باشید
سعی کنید با اعتماد به نفس با دیگران ارتباط برقرار کنید. زیرا نحوه بیان نیازها و خواسته های شما اهمیت زیادی دارد. اگر طرف مقابل متوجه شود که در روابط خود اعتماد به نفس ندارید، ممکن است با تحت فشار قرار دادن، شما را مجبور به انجام کاری کند که دوست ندارید. از این رو با نه گفتن در برابر پافشاری های طرف مقابل نشان دهید که اعتماد به نفس دارید.
· به هر چیزی بله نگویید
به یاد داشته باشید که نه گفتن به معنای بی احترامی نیست، بلکه نشان می دهد که به چه اندازه به حد و مرزهای خود احترام می گذارید. پس ترس از رد شدن یا ناراحت شدن دیگران را کنار گذاشته و به هر چیزی پاسخ مثبت ندهید. این امر مي تواند در برقراری روابط سالم با دیگران، افزایش اعتماد به نفس، کاهش استرس و اضطراب و در نهایت ایجاد تعادل بهتر در زندگی نقش موثری داشته باشد.
کلام آخر
در پایان، با تقویت مهارت “نه” گفتن، نه تنها به بهبود کیفیت زندگی تان کمک مي کنید، بلکه خواهید توانست در کنار ایجاد روابط بهتر با دیگران بر روی اهداف و اولویت های خود تمرکز بیشتری داشته باشید. به یاد داشته باشید که شما موظف به انجام کارهایی که با ارزش های شما همخوانی ندارد، نیستید. بنابراین، با به کارگیری راهکارهایی که در این مقاله بررسی کردیم، می توانید با جلوگیری از بروز احساسات منفی و فشارهای اضافی زندگی تان را متعادل‌تر پیش ببرید.
سوالات متداول
- چرا نه گفتن برای بسیاری از افراد مشکل است؟
ترس از رد شدن، ناراحت کردن دیگران، یا از دست دادن فرصت ها موجب می شود تا این دسته از افراد نگران باشند که يك “نه” گفتن به روابطشان آسیب بزند.
2.چگونه می توان مهارت نه گفتن را تقویت کرد؟
با عمل به راهکارها و تکنیک هایی مانند شروع با درخواست های کم اهمیت تر، تمرین در موقعیت های امن، تعیین مرزهای شخصی، درس گرفتن از تجربه ها می توان مهارت های نه گفتن را تقویت کرد.
3.چگونه بدون آسیب به روابط نه بگوییم؟
شما می توانید با ارائه پیشنهادات جایگزین با احترام و صراحت نه بگویید.