مرخصی استعلاجی یکی از انواع مرخصی است که در مواقعی که کارگر و کارمند دچار بیماری شود و توانایی کار کردن در سازمان را نداشته باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مرخصی گرفتن از حقوق اولیه کارکنان یک سازمان است که در قانون کار ایران انواع مرخصی و ویژگی‌های ان مشخص شده است.
در این مطلب می‌خواهیم اطلاعاتی درباره مرخصی استعلاجی و انواع مرخصی استعلاجی صحبت کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه شوید.
مرخصی چیست؟
یکی از حقوق کارگران و کارمندان در سراسر جهان مرخصی است، براساس این حقوق کارگر یا کارگر می‌تواند دی تعدادی از روزهای غیر تعطیل در محل کار خود حاضر نشود و کاری انجام ندهد.
البته کارگر و کارمند باید قبل از رفتن به مرخصی تاریخ و تعداد روز مورد نیاز را با مسئولان شرکت در میان بگذارند که این فرایند و هماهنگی با مدیران در هر سازمانی متفاوت است.
در کشور ما ایران فرایند اخذ مرخصی در بعضی سازمان‌ها به صورت شفاهی و در برخی دیگر کتبی است که در این صورت کارمند یا کارگر باید درخواست مرخصی خود را به صورت کتبی به مدیر سازمان ارائه دهد.
مرخصی استعلاجی چیست؟
ممکن است همه ما در طول زندگی خود با انواع بیماری‌ها یا مشکلات جسمی مواجهه شده باشیم و نیاز به استراحت و گذراندان دوران نقاهت داشته باشیم در چنین شرایطی باید قانونی باشد تا مانع از اخراج شدن کارگر یا کارمند شود به این قانون مرخصی استعلاجی می‌گویند که حقوق افراد در دوران مرخصی استعلاجی باید پرداخت شود و زمان آن هم نباید از مرخصی استحقاقی فرد کم شود همچنین دریافت کننده مرخصی پس از گذراندن دوران نقاهت می‌کند می‌تواند به محل کار خود برگردد.
در کشور ما مرخصی استعلاجی شامل تمام کارمندان شرکت‌های دولتی، غیر دولتی و هر فردی که تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دارد براساس این قانون افرادی که توانایی حضور و فعالیت در سازمان‌ها را ندارند می‌توانند از این مرخصی استفاده کنند اما لازم است که دو شرط زیر را داشته باشند:
- دریافت کننده مرخصی باید تحت درمان قرار بگیرید یعنی بنا بر اعلام پزشک نیاز به استراحت یا بستری شدن داشته باشد.
- دریافت کننده مرخصی باید در زمان بیماری یا حادثه مشغول به کار باشد یا در دوره مرخصی استحقاقی به سر ببرد.
انواع مرخصی استعلاجی
در حالت کلی این نوع مرخصی براساس طول دوره آن به دو نوع مرخصی تا سقف ۳ روز و مرخصی بیشتر از ۳ روز تقسیم می‌شود.
- مرخصی تا سقف ۳ روز
در مرخصی‌های کمتر از ۳ روز دریافت گواهی پزشک برای دریافت مرخصی استعلاجی کفایت می‌کند.
- مرخصی بیشتر از ۳ روز
مطابق با قانون کار در مرخصی‌های بیشتر از ۳ روز دریافت کننده مرخصی باید از پزشک معتمد گواهی بگیرید.
با قوانین پرداخت حقوق در دوران مرخصی استعلاجی آشنا شویم!
پرداخت حقوق در دوران مرخصی یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کارگران و کارمندان جامعه است. همان‌طور که پیش از این اشاره کردیم، حقوق افراد در دوران مرخصی استعلاجی باید پرداخت شود اما این حقوق را چه کسی و بر چه مبنایی پرداخت می‌کند؟
پیش از هر چیز باید ذکر کنیم که دوران مرخصی استعلاجی جزء سابقه کاری افراد قرار می‌گیرد. به عبارت بهتر، در محاسبه زمان بازنشستگی افراد، اعمال می‌شود.
در صورتی که طول دوره مرخصی فرد کمتر از یک سال باشد، دریافتی او شامل مواردی مانند حقوق ثابت، کمک‌هزینه عائله‌مندی، حق اولاد و… می‌شود. این در حالی است که اگر طول دوره مرخصی فرد بیشتر از یک سال باشد، پرداختی او محدود به حقوق ثابت، کمک‌هزینه اولاد و پرداختی فوق‌العاده ایثارگری خواهد بود.
مرخصی استعلاجی در بارداری
مادر شدن حق طبیعی همه زنان است و هیچ‌کس نباید به‌خاطر ترس از دست دادن شغل یا به خطر افتادن امنیت شغلی از این لذت دست بکشد. در همین راستا قانون تامین اجتماعی ۹ ماه مرخصی استعلاجی زایمان برای افراد باردار در نظر گرفته است. برای دریافت این نوع مرخصی، فرد باید عکس شناسنامه خود، گواهی ولادت یا شناسنامه فرزند و گواهی پزشک مربوطه را در سایت تامین اجتماعی بارگذاری کند تا از مزایایمرخصی زایمانبهره‌مند شود.
آیا مرخصی استعلاجی شامل بیمه و دستمزد نیز می‌شود؟
یک سوال بسیار رایج که ممکن است در این زمینه برای شما هم به وجود آمده باشد این است کهچه تفاوتی بینمرخصی استعلاجیو سایر انواع مرخصی‌هایی که از محل کار می‌گیریم وجود دارد؟آیا وقتی که مرخصی از نوع استعلاجی می‌گیریم که به آن مرخصی پزشکی نیز گفته می‌شود ما می‌توانیم دستمزد خود را دریافت کنیم؟در پاسخ به این سوال باید گفت کهبله؛ اگر شما بتوانید مجوز این نوع مرخصی را دریافت کنید وقتی که در دوران مرخصی هستید، دستمزد شما از طریق بیمه تامین اجتماعی پرداخت خواهد شد.
این نوع از پرداختی‌های بیمه تامین اجتماعی، با نامبیمه استعلاجینیز شناخته می‌شود که معمولا نیروهای کاری که مرخصی پزشکی دریافت کرده‌اند بارها و بارها نام آن را شنیده‌اند. نکته بسیار مهم دیگری که در این زمینه باید به آن دقت داشته باشید این است که وقتی شمامرخصی استعلاجیدریافت می‌کنید، بیمه نیز برای شما در بیمه تامین اجتماعی رد خواهد شد و این روزهایی که در مرخصی بوده‌اید جزئی از سوابق شما در این بیمه خواهد بود.
به همین علت است که این نوع مرخصی می‌تواند بهترین گزینه برای مرخصی گرفتن آن دسته از افرادی باشد که با مشکل خاصی مواجه شده‌اند و به دنبال دریافت بیمه هستند.
میزان حقوق مرخصی استعلاجی
مبلغ پرداختی در این دوران با توجه به شرایط فرد دریافت‌کننده مرخصی مشخص می‌شود. این شرایط به شرح زیر هستند:
- در صورتی که خانواده فرد مانند همسر، فرزند، پدر یا مادر تحت تکلف او باشند، سازمان تأمین اجتماعی سه چهارم آخرین دستمزد روزانه فرد را پرداخت خواهد کرد.
- در صورتی که هیچ‌یک از اعضای خانواده فرد تحت تکلف او نباشند، دو سوم آخرین دستمزد روزانه به وی پرداخت می‌شود.
- در صورتی که هیچ‌کس تحت تکلف فرد نباشد و او با هزینه سازمان تأمین اجتماعی بستری شود، یک دوم آخرین دستمزد روزانه به او پرداخت می‌شود.
- در صورتی که فرد در بیمارستان بستری نشود، غرامت دستمزد او از روز چهارم به بعد توسط سازمان تأمین اجتماعی پرداخت می‌شود.
میزان حقوق دریافتی افراد بر اساس آخرین حقوق آن‌ها پیش از ابتلا به بیماری، محاسبه می‌شود. بنابراین این مبلغ برای هر فرد متفاوت است.
لازم به ذکر است در صورتی که فرد بیمار در طول دوره بیماری و استفاده از مرخصی، کار کند و حقوق بگیرد، امکان استفاده از حقوق مرخصی استعلاجی را نخواهد داشت. در واقع این دوران باید به استراحت و طی کردن روند درمان اختصاص داده شود.
کارگران و کارمندان در سه حالت نمی‌توانند از این حقوق استفاده کنند:
- مرخصی با هدف انجام عمل زیبایی گرفته شده باشد.
- فرد در طول دوره مرخصی حقوق بگیرد.
- دریافت‌کننده مرخصی، از کار افتاده شده باشد
روش دریافت مرخصی استعلاجی
اولین مرحله برای دریافت این مرخصی، مراجعه به سازمان تأمین اجتماعی و ارائه گواهی پزشک و اصل دفترچه درمانی به مسئولان مربوطه است. در مرحله بعد کارشناسان تأمین اجتماعی، مدارک دریافتی را بررسی می‌کنند.
پیش از ارائه مدارک پزشکی به سازمان تأمین اجتماعی باید به نکات زیر دقت کنید:
اگر طول دوره مرخصی در هر بار استفاده از آن، کمتر از 7 روز باشد یا تمام مرخصی‌های استعلاجی فرد در طول سال حداکثر 15 روز باشد، گواهی پزشک معالج کافی خواهد بود و نیاز به مدرک دیگری نیست.
اگر طول دوره مرخصی در یک سال بین 15 تا 60 روز باشد، علاوه بر مدارک مذکور باید تأیید پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی را هم گرفت.
اگر طول دوره مرخصی در یک سال بیشتر از 60 روز باشد، نیاز به تأیید شورای پزشکی تأمین اجتماعی است.
تفاوت مرخصی استحقاقی، استعلاجی و بدون حقوق
مرخصی استحقاقی، استعلاجی و بدون حقوق سه مورد از مرخصی‌های پرکاربرد برای کارگران و کارمندان هستند و هر فردی باید با ویژگی‌های آن‌ها آشنایی داشته باشد.
مرخصی استحقاقی با هدف رسیدگی به امور شخصی و حتی استراحت و تفریح گرفته می‌شود. صادرکننده این مرخصی مدیر سازمان است، بیمه فرد در این دوران توسط سازمان رد می‌شود و حقوق وی هم توسط شرکت پرداخت می‌شود. مرخصی بدون حقوق مشابه مرخصی استحقاقی است با این تفاوت که پرداخت حقوق و رد کردن بیمه فرد در این دوران بر عهده سازمان نیست.
مرخصی استعلاجی با هدف بهبود و طی کردن فرایند درمان گرفته می‌شود. صادرکننده این مرخصی پزشک است. بیمه و حقوق پرداختی در این دوران قوانین خاص خود را دارند که در بخش‌های قبلی به طور مفصل به توضیح آن‌ها پرداخته‌ایم.
نکته: تعداد روزهای مرخصی استعلاجی از روزهای مرخصی استحقاقی کم نمی‌شود. در واقع این دو نوع مرخصی کاملاً مستقل از یکدیگر هستند. این در حالی است که مرخصی بدون حقوق بیشتر اوقات زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مرخصی استحقاقی فرد به پایان رسیده باشد.
کلام آخر
به پایان این مطلب رسیدیم امید است اطلاعاتی که در خصوص مرخصی استعلاجی در اختیار شما قرار دادیم مفید باشد چنانچه در این خصوص نیاز به کسب اطلاعات بیشتری دارید می‌توانید با استفاده از شماره‌های موجود در سایت با کارشناسان ما ارتباط بگیرید و از آن‌ها کمک بگیرید.